Zapach książek od lat budzi fascynację i jest jednym z powodów, dla których wiele osób woli tradycyjne, papierowe wydania od e-booków. Dla niektórych zapach książki jest wręcz nostalgiczny i przypomina czasy spędzone w bibliotekach, księgarniach czy na czytaniu ulubionych powieści w dzieciństwie. Istnieje kilka powodów, dlaczego ludzie tak bardzo lubią zapach książek.
Skład chemiczny papieru i atramentu
Zapach książek wynika z naturalnych procesów chemicznych, które zachodzą w papierze i atramencie. W przypadku starszych książek mamy do czynienia z reakcją utleniania związków organicznych zawartych w celulozie (składnik papieru) i atramentach drukarskich. Te procesy powodują wydzielanie się lotnych związków organicznych (ang. VOCs – volatile organic compounds), które tworzą unikalny zapach starzejącego się papieru.
W nowych książkach zapach pochodzi głównie z atramentów, klejów i powłok używanych do produkcji. Wydawnictwa stosują różne rodzaje materiałów, co sprawia, że zapach książek może różnić się w zależności od wydawnictwa i rodzaju papieru. Dla niektórych osób ten zapach jest na tyle intensywny i przyjemny, że kojarzy się z chwilą odpoczynku i relaksu.
Nostalgia i wspomnienia
Zapach jest jednym z najpotężniejszych zmysłów, który ściśle wiąże się z pamięcią. Zapach książek może wywoływać wspomnienia z dzieciństwa, takie jak pierwsza przeczytana książka, wizyty w bibliotece czy chwile spędzone z rodzicami na wspólnym czytaniu. Dla wielu osób te wspomnienia mają silny, pozytywny ładunek emocjonalny, co sprawia, że zapach książek jest czymś wyjątkowym.
Nostalgia wiąże się również z pewnym romantyzmem, jaki otacza książki. Tradycyjne książki, w odróżnieniu od cyfrowych, są namacalne – można je przewracać, dotykać, wąchać. Zapach książek, zwłaszcza tych starych, często kojarzy się z czymś bardziej autentycznym i trwałym, co dodatkowo wzmacnia ich emocjonalną wartość.
Psychologiczny komfort
W dzisiejszych czasach, kiedy jesteśmy bombardowani technologią i cyfrowymi treściami, kontakt z książką papierową może działać jak forma wyciszenia i ucieczki od świata. Zapach książek może pełnić rolę elementu uspokajającego. Węch jest związany z układem limbicznym, który odpowiada za emocje, co oznacza, że określone zapachy mogą wpływać na nastrój, a nawet obniżać poziom stresu.
Zapach książek, zwłaszcza nowych, może wywołać poczucie świeżości i nowości. Z kolei woń starych tomów ma często działanie uspokajające i przyjemnie wyciszające. Dla wielu ludzi zanurzenie się w lekturze przywołuje na myśl spokojny, cichy czas, który jest przeznaczony wyłącznie na odpoczynek.
Unikalność każdej książki
Każda książka ma inny zapach, co czyni je wyjątkowymi. Na to, jak pachnie książka, wpływa wiele czynników, takich jak rodzaj papieru, kleje, atramenty czy nawet to, w jakim miejscu była przechowywana. Książki przechowywane w wilgotnych miejscach będą miały inny zapach niż te, które były w suchych, przewiewnych pomieszczeniach.
Niektórzy czytelnicy mogą czuć satysfakcję z tego, że każda książka, którą trzymają w rękach, ma swoją niepowtarzalną historię. Woń jest jednym z elementów, który pomaga zapamiętać konkretne egzemplarze, a także wiązać je z pewnymi przeżyciami i emocjami.
Zapach książek definiuje czytanie…
Ludzie lubią zapach książek z wielu powodów, od czysto chemicznych po psychologiczne i emocjonalne. Zapach ten może wywoływać wspomnienia, działać uspokajająco, a także być formą ucieczki od cyfrowego świata. Niezależnie od przyczyny, zapach książek pozostaje jednym z najważniejszych elementów, który odróżnia tradycyjne czytanie od nowoczesnych form literatury, takich jak e-booki. To właśnie ten zmysłowy aspekt, który łączy się z dotykiem papieru i szelestem kartek, sprawia, że książki papierowe wciąż cieszą się niesłabnącą popularnością w erze cyfryzacji.
